Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), insanların davranışlarını ve günlük hayatlarının olumsuz etkilenmesine neden olan bir durumdur. DEHB’li kişiler huzursuz görünebilir, konsantre olmakta güçlük çekebilir ve çoğu zaman dürtülerine göre hareket ederler.
DEHB belirtileri erken yaşta fark edilme eğilimindedir ve özellik okul çağında daha belirgin hale gelebilir.
DEHB vakaları genellikle 6-12 yaşlarında teşhis edilir.
DEHB semptomları yaş ilerledikçe kişinin günlük yaşantısını olumsuz etkilemeye devam eder ve uyku bozuklukları, anksiyete bozuklukları gibi ek sorunları da beraberinde getirebilir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Semptomları

DEHB semptomları iki tip davranışsal problemde gözlemlenebilir: Dikkatsizlik ve hiperaktivite ve dürtüsellik.
Kişilerin dikkatsizlikle ilgili sorunları varken hiperaktivite ve dürtüsellik ile alakalı sorunları olmayabilir. Aynı şekilde dürtüsellik ve hiperaktivite ile birlikte dikkat eksikliği de gözlemlenebilir.
Çocuklarda DEHB belirtileri 6 yaşında gözlemlenmeye başlanabilir. Ev ve okul gibi birden fazla ortamda ortaya çıkarlar.

Dikkatsizliğin temel belirtileri şunlardır:

• Kısa bir odaklanma süresine sahip olmak ve kolayca dikkatin dağılması
• Dikkatsizlik kaynaklı basit hatalar yapmak
• Unutkan görünmek veya sürekli bir şeyleri kaybetmek
• Zaman alıcı görevlere bağlı kalamamak
• Görevleri organize etmede zorluk çekmek

Hiperaktivite ve dürtüselliğin temel belirtileri şunlardır:

• Hareketsiz oturmakta zorluk yaşamak
• Görevlere konsantre olamamak
• Aşırı fiziksel hareketlilik göstermek
• Aşırı konuşmak
• Sıra bekleyememek
• Düşünmeden hareket etmek

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedenleri

DEHB’nin nedenleri kesin olarak bilinmese de yapılan araştırmalar genetik faktörlerin DEHB ile önemli bir ilişkisi olduğunu ortaya koymaktadır.
Genetik faktörlere ek olarak diğer olası nedenler şunlardır:
Beyin hasarı
Hamilelikte alkol ve tütün kullanımı
Erken doğum
Düşük doğum ağırlığı

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi

DEHB, ilaç veya terapi yöntemleri kullanılarak tedavi edilebilir, ancak her ikisinin kombinasyonu genellikle en faydalı olandır.
DEHB tedavisinde kullanılan terapi yöntemleri, DEHB ile ortaya çıkabilecek davranış ve anksiyete bozukluklarının tedavisinde etkilidir.
Terapi sürecinde Psikoeğitim, Bilişse Davranışsal Terapi, Sosyal Beceri Eğitimi gibi terapi yöntemleri kullanılabilir.
Tedavi süreci DEHB’li bireylerin günlük yaşantısında karşılaştığı sorunları önlemek ve DEHB’nin ileri yaşlara taşınmasını engellemek açısından oldukça önemlidir.